Lezingenserie: Evolutie of Schepping

In het Darwinjaar 2009 heb ik een 6-delige lezingenserie ontwikkeld die ingaat op kenmerken van de natuur om ons heen die onvoldoende binnen het naturalistisch kader verklaard kunnen worden. Mijn doel met deze serie is jongelui, studenten, belangstellenden aan het denken te zetten en niet zo zeer om pasklare antwoorden op tafel te leggen. In de loop der jaren is er een zevende titel aan toegevoegd. Mijn aanpak is samen met het gehoor nagaan of we met de basisargumenten die de wetenschap zelf ook gebruikt, op een ander spoor uit zouden kunnen komen.

Echte keuzevrijheid bestaat alleen als er wat te kiezen valt. Maar wat we zien, is dat de wetenschappelijke wereld de mensheid in een bijna fanatieke houtgreep houdt van veronderstellingen, die gepresenteerd worden als de enige waarheid. Wat valt er te kiezen als je vanaf de peuterschool eenzijdig geïndoctrineerd wordt? Of het nu met evolutie of met religie gebeurt -- beide vormen van indoctrinatie zijn verwerpelijk als het doel van alle educatie is, persoonlijke ontwikkeling en meningsvorming.

In de lezingen gooi ik daarom een venster open. Een venster waarvan het bestaan 150 jaar angstvallig geheimgehouden wordt. Kijk! en oordeel dan pas. Wees geen naprater, niet van wetenschap, niet van religie. Kijk, want als u dat niet doet durft, moet u maar uw mond houden, want dan weet u niet waarover u spreekt.

De titels van de lezingen zijn:

Darwins zwarte doos

Over complexiteit
Darwin was slim. Hij bedreef wetenschap op het hoogste niveau, van zijn tijd. Maar Darwin begreep niet alles wat hij waarnam. Hij had te maken met het feit dat in zijn tijd bijna alles wat wij nu van het leven weten, zelf op het meest fundamentele niveau, een ondoorgrondelijke zwarte doos was. We kijken nu anders naar de wereld, omdat we meer kennis hebben. En wat we zien, doet menig wetenschapper versteld staan. Met name de wetenschap van de biochemie heeft het einde van Darwins theorie in zicht gebracht. Laten we het oude paradigma los, zoals wij in de loop der eeuwen heel wat paradigma’s hebben moeten loslaten? Maar wat is het alternatief? Is er een alternatief?

Genen en grappen

Over de invloed van de omgeving
De genetica staat aan de basis van de evolutietheorie. Nieuwe kenmerken zijn immers in het evolutiemodel alleen zinvol als ze in de genen optreden en als ze een voordeel opleveren voor de overlevingskansen van het organisme. Maar wat we waarnemen aan de buitenkant – het fenotype – is niet per definitie het gevolg van een toevallige verandering in de genetische code. Wat als die fenotypische variatie van begin af aan in de genetische code zat en onder invloed van omgevingsfactoren al dan niet tot uitdrukking komt? Kan de geslachtelijke voortplanting wel verklaard worden met het evolutiemodel? Darwin had gelijk: Omgeving heeft grote invloed en kan gedrag en genetica veranderen. Maar ontstaan daardoor nieuwe soorten? Was de ark van Noach wel groot genoeg? Hier een verslag van een lezing, die ik in augustus 2017 gehouden heb op de Conferentie Geloof en Weteschap.

Jagen op Dino's

Over feiten in steen
We gaan er in de geologie vanuit dat de oudste lagen onder liggen en dat de processen die we nu in de natuur waarnemen, honderden miljoenen jaren geleden qua proces en snelheid dezelfde zijn geweest. We zien de Grand Canyon en kijken neer op de Coloradorivier en vragen ons af of dat kleine riviertje de steile wanden heeft kunnen uitslijten gedurende miljoenen jaren. Geven de rendementen uit het heden ons garanties voor het verleden? Of redeneren we vanuit een kader waar wij niet uit durven stappen? Zijn Jurassic Parc en Ice Age feit of fictie? Er is een plausibele verklaring voor de morfologie van de aarde en de fossiele data zoals we die vinden, maar kunnen we die verklaring wel serieus nemen?

Wetmatigheden

Over oorzaak en gevolg (nieuw)
Het hoofdprincipe van evolutie is dat je een voordeel hebt als je een kenmerk dat je nodig hebt, bezit en als je een kenmerk niet gebruikt, verlies je het. In de wetenschap is een van de leidende principes die van Oorzaak en Gevolg, waarbij oorzaak altijd groter is dan gevolg: groter in afmeting, energie-inhoud, kracht, macht, etc.. Bij de overgang van de ene fase in de andere treedt er altijd "verlies" op waardoor het gevolg nooit even groot of groter kan zijn dan de oorzaak. Hiervan uitgaand, komt de vraag op: hoe ontstaat orde uit chaos als chaos altijd minder is? Hoe past E=mc2 in dit plaatje? Hoe zijn begrippen als intelligentie, schoonheid, ontwerp en doel, liefde, orde, wijsheid, rechtvaardigheid in te passen in het naturalistische model als je bedenkt dat evolutie niet denkt, geen doel heeft en niet spaart voor de toekomst? Wat is het nut van abstract denken in dat model?

Aangeklaagd

Over nogmaals feiten in steen
In een opmerkelijke rechtszaak presenteren we onafhankelijke juridische bewijsvoering. Een eerlijk proces waarin we de indirecte bewijzen voor de betrouwbaarheid van de bron - niemand van ons was erbij in het allereerste begin - vergelijken met die van andere historische gebeurtenissen, die wij voor waar aannemen. We duiken vervolgens in enkele wetenschappelijke feiten, die de Bijbel de mens door de eeuwen heen heeft aangereikt en nog steeds aanreikt. Er wordt van alles beweerd, maar zijn de aantijgingen terecht? Na de presentatie van het verweer, wordt aan de jury gevraagd een eerlijk en weloverwogen oordeel te vellen.

Scheppingsmonument

Over een bijzonder herdenkingsteken
Als we uit voorgaande lezingen tot de conclusie zijn gekomen dat het Bijbelse verslag waar zou kunnen zijn en dat een alternatief voor de evolutie, schepping heet, dan komen we tot de vraag: wat is dan de autoriteit van de Schepper in mijn leven? Want als God alles gemaakt heeft, dan heeft Hij wat te zeggen! Wat is het monument dat Hij van de schepping aan de mens gegeven heeft en is het logisch om dat herdenkingsteken te erkennen als authentiek?

Autoritetskwesties

Over wie het laatste woord heeft
Het laatste conflict op aarde brengt ons naar de Apocalyps: zoals beschreven in het Bijbelboek Openbaring. Maar het laatste conflict is niet wat de meeste mensen ervan denken; het is niet Armageddon. Aan het laatste conflict kan niemand ontkomen. God doet een oproep en verlangt een antwoord. Niet kiezen is geen optie! In deze laatste lezing wordt de serie over evolutie of schepping afgesloten door een verband te leggen tussen schepping en autoriteit; de autoriteit van mensen of de autoriteit van God. Neutraliteit bestaat niet, dus de keus is aan u!

De 7-daagse week

Over de oorsprong van de weekindeling
Op de eerste bladzijde van de Bijbel wordt ons verteld dat de vierde scheppingsdag, toen God de hemellichamen maakte, de oorsprong van tijd en tijdrekening is: “En God zeide: Dat er lichten zijn aan het uitspansel des hemels om scheiding te maken tussen de dag en de nacht, en dat zij dienen tot aanwijzing (van tekenen) zowel van vaste tijden als van dagen en jaren.” Een opmerkzame lezer heeft meteen gezien dat het woord week niet voorkomt in dit rijtje astronomische tijdseenheden. Dus vandaar de vraag: “Waar komt de zevendaagse week vandaan?” In deze presentatie doen we zes ontdekkingen, die antwoord geven op de vraag.

Schepping en filosofie

Over Godsdienst, Filosofie en Wetenschap.
De grondleggers van de moderne wetenschap hadden geen probleem met God. Integendeel, zij zagen hun ontdekkingen als “naspeuringen van Gods gedachten” en waren overweldigd door de grootsheid die zij zagen. De tijd van De Verlichting markeert de afwijzing van de autoriteit (van de kerk) en de Bijbel als bron van kennis. Maar tegenwoordig raakt men er steeds meer van doordrongen dat wetenschap beïnvloed wordt door subjectieve menselijke gedachten. De harde demarcatielijnen blijken alleen te bestaan in de gedachten van hen die subjectief zijn in hun objectiviteit. Maar in hoeverre staan wij godsdienst toe wetenschap te beïnvloeden en wat voor implicaties heeft dat voor de Christelijke godsdienst?

Als u de moed hebt om door een ander raam te kijken, dan kunt u contact met mij opnemen voor het verzorgen van een of meerdere presentaties op uw school, in uw studentenvereniging of kerk. Stuur een bericht via het contactformulier.

De presentaties worden voortdurend geüpdate met de meest recente informatie.